Kielecka oświata na ustach całego kraju !

Gorzki raport Najwyższej Izby Kontroli w zakresie oceniania świętokrzyskich uczniów !

„Systemy oceniania wiedzy, umiejętności i zachowania uczniów przyjęte w zdecydowanej większości szkół skontrolowanych przez NIK w województwie świętokrzyskim nie były w pełni zgodne z prawem oświatowym, jasne i jednoznaczne. W efekcie duża część uczniów klas objętych szczegółową analizą była oceniana niejednolicie, co mogło być odbierane jako niesprawiedliwe i nie gwarantowało osiągnięcia celów, jaki temu procesowi wyznaczono w procesie dydaktycznym – ocenianie służy bowiem informowaniu uczniów o poziomie ich osiągnięć edukacyjnych i o tym, jak odbierane jest ich zachowanie, a także motywowaniu do dalszych postępów w tym zakresie.”  – frag. raportu NIK

Autorzy raportu wskazują, że aż w 90% kontrolowanych szkół  zasady oceniania nie tylko nie były zgodne z ustawą o systemie oświaty, ale przede wszystkim nie dawały uczniom jasnego obrazu, co do prawidłowych reguł oceniania. Nieprawidłowości dotyczyły nieuzasadnionego zaniżania stopni lub nieuwzględniania kryteriów przyjętych przez same szkoły. Przykładem może być podwyższanie oceny zachowania uczniom, którzy przynosili do szkoły papier do kserokopiarek czy karmę dla zwierząt i obniżanie takich ocen za wygląd – farbowane włosy, pomalowane paznokcie czy makijaż. 

Kontrolujący podkreślili, iż zdarzały się przypadki umożliwiania poprawy stopnia z pracy pisemnej tylko tym uczniom, którzy na zajęciach nie sprawiali kłopotów wychowawczych. W innych przypadkach wystawiano wzorowe i bardzo dobre oceny zachowania także tym, którzy opuścili bez usprawiedliwienia nawet 100 godzin lekcyjnych lub otrzymali naganę wychowawcy klasy. Kontrola pokazała również, że w większości kontrolowanych szkół niesystematycznie monitorowano pracę uczniów. 

 W dziewięciu z 10 placówek zasady opracowano niezgodnie z przepisami; nie określono w nich np. sposobu, w jaki nauczyciel ma uzasadnić wystawioną ocenę czy nawet wymagań edukacyjnych dotyczących poszczególnych ocen klasyfikacyjnych.

Według kontrolujących, z 38 przedmiotowych zasad oceniania, po analizie aż 31 było niezgodnych z przepisami oświatowymi i/lub niespójnych ze statutami szkół.

W statutach 90% szkół nie określono prawidłowo zasad oceniania uczniów:

Kontrolerzy zwrócili również uwagę na niejasne procedury oceniania zdobytej wiedzy czy niewychowawcze ocenianie zachowania.

W raporcie można odnaleźć odniesienie do problemów, które były przedmiotem działalności naszego stowarzyszenia, tj. brak dostępu pracy dziecka.

„Co istotne, uczniowie i ich rodzice nie zawsze mieli możliwość korygowania niesprawiedliwych, w ich pojęciu, ocen. W siedmiu szkołach wgląd do sprawdzonych prac możliwy był tylko podczas zajęć, na których prace pisemne były omawiane lub podczas organizowanych przez szkołę spotkań z rodzicami. Szkoły nie zezwalały na kopiowanie tej dokumentacji. W ocenie NIK taki dostęp nie jest wystarczający” – fragment raportu.

Kontrola pokazała także, że w dwóch szkołach można było otrzymać wyższą ocenę zachowania za przyniesienie do szkoły karmy dla zwierząt lub papieru do kserokopiarek. Uczniowie zdobywali tego rodzaju dodatkowe punkty, mimo że nie znajdowało to uzasadnienia w WZO zawierających m.in. postanowienia o maksymalnej liczbie punktów możliwych do zdobycia za udział w akcjach charytatywnych.

W raporcie zawarto wnioski pokontrolne:

Do kuratora oświaty:

• o sprawowanie skutecznego nadzoru nad prawidłowym formułowaniem statutów szkół oraz o wspomaganie szkół i nauczycieli w konstruowaniu i nowelizowaniu statutów oraz pozostałych regulacji wewnątrzszkolnych z uwzględnieniem obowiązujących przepisów;
• o wspieranie nauczycieli w poprawie istniejących lub we wdrażaniu nowych rozwiązań w zakresie oceniania wewnątrzszkolnego;
• o szersze uwzględnianie zagadnień dotyczących oceniania uczniów w działaniach kontrolnych prowadzonych w ramach nadzoru pedagogicznego;
• o propagowanie powołania w szkołach Rzecznika Praw Ucznia.

Do dyrektorów szkół:

• o dokonanie przeglądu statutów szkół oraz innych dokumentów wewnętrznych dotyczących oceniania, w tym przedmiotowych zasad oceniania, w celu dostosowania postanowień dotyczących oceniania wewnątrzszkolnego do obowiązujących przepisów oświatowych oraz zapewnienia spójności ustaleń zawartych w dokumentach szkolnych;
• o podjęcie działań, których celem będzie pełna realizacja celów oceniania bieżącego, wskazanych w przepisach oświatowych;
• o wzmocnienie nadzoru nad procesem oceniania uczniów i jego dokumentowaniem, w tym o podjęcie działań zapobiegających występowaniu pomyłek i błędów w wystawianiu ocen śródrocznych i rocznych, a także zapewniających obiektywne, sprawiedliwe i oparte na jasno określonych kryteriach ocenianie zachowania uczniów;
• o wspomaganie nauczycieli w doskonaleniu oceniania wewnątrzszkolnego i upowszechnianie korzyści wynikających z łączenia w praktyce różnych strategii oceniania uwzględniających nie tylko poziom wiedzy ucznia, ale również jego postępy w nauce.

Materiał źródłowy: Najwyższa Izba Kontroli – raport